Hoewel het nut van filters door de opkomst van digitale fotografie voor een deel teniet is gedaan blijft het gebruik van filters in de fotografie heel belangrijk. Hier zijn de belangrijkste soorten filters kort beschreven.
UV-filter
UV-filters blokkeren UV-licht wat een blauwe kleurzweem helpt te voorkomen. Omdat de sensor van een digitale camera niet gevoelig is voor UV, is het oorspronkelijke nut van dit filter niet meer van toepassing op de hedendaagse camera's. Het filter wordt nu vooral gebruikt ter bescherming van de lens. Immers, een krasje op een filter van een paar tientjes is minder erg dan op een lens van een paar honderd euro.
Polarisatiefilter
Een polarisatiefilter controleert de hoeveelheid gepolariseerd licht dat wordt doorgelaten met het volgende effect:
- Een polarisatiefilter zorgt voor meer contrast en diepere kleuren. Door het filter te draaien, en daarmee de wijze waarop het licht op de lens valt te wijzigen, verandert het effect van het filter.
- Glans op bijvoorbeeld nat gebladerte, plastic of gladde muren wordt verminderd waardoor een helder beeld ontstaat met fellere kleuren.
- Weerspiegelingen in water, glas en andere glinsterende oppervaktes worden verminderd of verdwijnen geheel.
Het effect van een polarisatiefilter is direct door de zoeker zichtbaar. Een nadeel van het filter is dat het de lichtopbrengst verminderd. Bij het gebruik van een polarisatiefilter zal je dus een langere sluitertijd, groter diafragma of een hogere iso moeten gebruiken om de verminderde lichtopbrengst te compenseren.
Grijsfilter
Een grijsfilter of ND-filter (Neutral Density) vermindert de lichtintensiteit. Afhankelijk van de kwaliteit van het filter heeft het geen effect op de kleurweergave. Een grijsfilter maakt het mogelijk om bij veel omgevingslicht toch een lange sluitertijd te gebruiken waardoor je bijvoorbeeld op klaarlichte dag een mooi sluiereffect bij een waterval kan creëren. Een grijsverloopfilter is aan een kant grijs en loopt langzaam of naar helder. Dit filter kan gebruikt worden om alleen de lucht donkerder te maken waardoor het contrast kleiner wordt.
Creatieve filters
Er zijn veel filters op de markt waarmee een creatief effect aan de foto kan worden gegeven. Veel van deze effecten zijn ook met fotobewerkingsprogramma's te realiseren maar door filters te gebruiken is het resultaat direct zichtbaar en kan veel tijd bespaard worden. Voorbeelden van creatieve filters zijn:
- Kleurverloopfilters. Hiermee geeft je een deel van de foto een andere kleur. Denk bijvoorbeeld aan een roodverloopfilter om het effect van een zonsondergang te creëren.
- Sterfilters. Lichtbronnen zoals lampen of kaarslicht en glimmende objecten zoals sieraden of kerstballen krijgen een stereffect door het gebruik van deze filters.
- Center Spot filter. Met een Center Spot filter is het midden van de foto "normaal" en zijn de randen, afhankelijk van het filter, donker of vaag.
