HDR fotografie

HDR fotografie

HDR staat voor High Dynamic Range, een techniek waarbij meerdere foto's met verschillende belichtingen worden gecombineerd tot één beeld. Deze techniek maakt het mogelijk om een groter contrastbereik vast te leggen dan met een enkele opname. HDR fotografie is vooral nuttig in situaties met een hoog dynamisch bereik, waarbij het contrast tussen lichte en donkere delen te groot is voor een camera om goed te registreren. Denk bijvoorbeeld aan het fotograferen van een landschap met een heldere lucht. Vaak wordt de lucht overbelicht (uitgebeten) of is de voorgrond te donker. HDR kan helpen om zowel de lucht als de voorgrond goed belicht te krijgen.

Sluitertijden en Belichtingsstappen

Een HDR foto bestaat doorgaans uit drie of meer opnames van hetzelfde onderwerp, waarbij elke opname dezelfde diafragma-instelling en ISO-waarde heeft maar verschillende sluitertijden.

Één of meerdere foto's 1 of 2 stops overbelicht: Hierdoor zijn de donkere delen van de scène goed belicht.

Één foto correct belicht: Dit is de standaard belichting van de scène.

Één of meerdere foto's 1 of 2 stops onderbelicht: Hier zijn de lichte delen van de scène correct belicht, zoals de lucht.

Deze variaties in belichting zorgen ervoor dat zowel de schaduwen als de hooglichten details behouden. Afhankelijk van de scène kun je van deze basisinstelling afwijken, bijvoorbeeld door meer foto's met kleinere belichtingsverschillen te nemen.

Om bewegingsonscherpte te voorkomen is een statief een uitstekend hulpmiddel. Daarnaast is een draadontspanner of afstandsbediening handig om ervoor te zorgen dat je de camera niet per ongeluk beweegt tijdens het fotograferen.

Bracketing

De meeste SLR-camera's hebben een bracketing-functie (meestal aangeduid als 'BKT'). Deze functie maakt automatisch meerdere opnames met verschillende belichtingen, zodat je niet handmatig hoeft aan te passen. De foto hiernaast geeft de bracketing functie van een digitale Nikon camera weer. In dit voorbeeld zullen 7 foto's gemaakt worden met een 0.7 stops verschil in belichting: 1 foto met de juiste belichting, 3 foto's onderbelicht en 3 foto's overbelicht. Heeft de camera geen bracketing functie, zet de camera dan op de manuele stand of de sluitertijdvoorkeur.

BKT knop op een Nikon camera
Display van een Nikon Camera met belichtingstappen

De foto hieronder is het resultaat van drie verschillend belichte foto's van een bergdorpje in Italie. De felle zon stond op het moment dat de foto werd genomen net buiten beeld in de linkerbovenhoek. De lucht zou volledig uitgebeten zijn of het dorp onderbelicht bij een enkele opname. Door meerdere foto's samen te voegen heeft zowel de lucht als het dorp nog kleur.

Italiaans bergdorp in heuvellandschap

HDR Software

De opnames moeten uiteindelijk worden samengevoegd tot één HDR foto. Hiervoor is speciale software beschikbaar. Hieronder vind je enkele populaire programma's voor het bewerken van HDR foto's:

Photomatix

Photomatix is een toonaangevend programma voor HDR bewerking. Het biedt veel opties en is eenvoudig in gebruik. Het programma kost eenmalig $99, maar je kunt het eerst gratis proberen. Op de website van Photomatix vind je ook uitgebreide tutorials en voorbeelden.

EasyHDR

EasyHDR is een voordelige optie, beschikbaar voor €29. Het stelt gebruikers in staat om meerdere foto's samen te voegen of een HDR-effect toe te voegen aan één enkele foto. Dit programma is eenvoudig voor beginners en biedt goede resultaten. Ook EasyHDR kun je gratis proberen voordat je het aanschaft.

Adobe Photoshop en Lightroom

Zowel Adobe Photoshop als Lightroom hebben uitgebreide functies voor HDR fotografie. In Photoshop gebruik je de functie 'Samenvoegen tot HDR Pro' via het menu Bestand > Automatisch. Lightroom biedt een vergelijkbare functie, waarbij je meerdere foto's selecteert en deze automatisch samenvoegt tot een HDR beeld.

RAW

Schiet de foto's in RAW-formaat. Dit biedt veel meer mogelijkheden voor het corrigeren van de witbalans in de nabewerking.

Diafragma en ISO

Gebruik voor alle foto's hetzelfde diafragma en dezelfde ISO-waarde. Varieer alleen de sluitertijd.

Beweging

Let op dat er niet te veel bewegende objecten in het beeld zijn, zoals bladeren, personen of auto's. Dit levert bewegingsonscherpte of "ghosting" op. Met bewerkingssoftware is dit te minimaliseren of zelfs helemaal te herstellen maar het kan veel tijd kosten.

Verloopfilter

Naast HDR kun je ook kiezen voor een verloopfilter om het licht te balanceren in je foto's. Een verloopfilter zorgt ervoor dat je de helderheid van de lucht kunt dempen zonder de belichting van de voorgrond te beïnvloeden. Dit is echter een hardwarematige oplossing, terwijl HDR een softwarematige oplossing is.

Belichtingsstappen

Probeer je belichtingsstappen klein te houden, bijvoorbeeld 1 of 2 stops, voor subtiele en natuurlijke HDR effecten.