Selecteren en Maskeren in Adobe Lightroom

Dankzij krachtige tools zoals 'selecteren en maskeren' in Adobe Lightroom kun je specifieke delen van je foto aanpassen zonder de rest van de afbeelding te beïnvloeden. Hier bekijken we de belangrijkste tools: het Penseel, Lineair verloop, Radiaal verloop en Bereikmaskers. Ook geven we praktische voorbeelden van situaties waarin deze tools goed van pas komen, en wat voor soort aanpassingen je ermee kunt bereiken.

Wat betekent selecteren en maskeren?

Selecteren en maskeren in Adobe Lightroom betekent dat je een specifiek gedeelte van een foto kiest om aan te passen, zonder de rest van de afbeelding te beïnvloeden. Dit stelt je in staat om lokale aanpassingen te maken, zoals het oplichten van een gezicht, het verzachten van de achtergrond, of het versterken van kleuren in een bepaald deel van de foto. Lightroom biedt verschillende tools om selecties te maken, zoals het Penseel, het Lineair verloop, het Radiaal verloop en Bereikmaskers.

Door deze tools te gebruiken kun je bijvoorbeeld selectief belichting, contrast, verzadiging, of textuur aanpassen. Dit helpt om meer focus in je foto's aan te brengen en specifieke delen van je foto visueel te benadrukken.

Penseel: voor precisie en controle

Het Penseel is een van de meest veelzijdige tools in Lightroom om zeer gedetailleerde aanpassingen te maken. Je kunt hiermee specifieke delen van je foto ‘schilderen’ en vervolgens de gewenste bewerkingen toepassen, zoals belichting, helderheid of contrast. Het Penseel is bijzonder nuttig wanneer je bijvoorbeeld alleen een gezicht helderder wilt maken of bepaalde details extra wilt benadrukken, zoals het versterken van de kleuren in bloemen of het oplichten van de ogen in een portret.

Je vindt het Penseel door te gaan naar Maskeren > Penseel (Masking > Brush). Wanneer je het Penseel hebt geselecteerd, kun je beginnen met schilderen over het deel van de foto dat je wilt aanpassen. Links in de instellingen kun je de grootte, hardheid en doorvloei van het penseel instellen, waardoor je precieze controle hebt over hoe het penseel zich gedraagt.

Lineair verloop: ideaal voor landschappen

Het Lineair verloop is ideaal voor situaties waarin je een vloeiende overgang in je aanpassingen wilt maken, zoals in landschapsfotografie. Een typische toepassing is het donkerder maken van de lucht terwijl de voorgrond onaangetast blijft. Hierdoor ontstaat meer contrast tussen de lucht en de rest van de foto, wat vaak helpt om de aandacht naar de belangrijkste elementen van het landschap te trekken.

Je vindt het Lineair verloop door te gaan naar Maskeren > Lineair verloop (Masking > Linear Gradient). Klik en sleep met je muis om het verloop te tekenen; de mate van aanpassing wordt geleidelijk afgebouwd van 100% naar 0%. Met behulp van de instelopties links kun je onder andere de belichting, verzadiging, en het contrast aanpassen binnen het geselecteerde gebied.

Radiaal verloop: focus creëren

Het Radiaal verloop werkt op een vergelijkbare manier als het Lineair verloop, maar dan in een cirkelvorm. Dit is perfect voor het accentueren van een onderwerp, zoals het aanbrengen van extra belichting rond een persoon om meer focus te creëren. Deze tool is ideaal voor portretten waarbij je het onderwerp wilt laten opvallen ten opzichte van de achtergrond door subtiele belichtingsveranderingen aan te brengen.

Om het Radiaal verloop te gebruiken, ga naar Maskeren > Radiaal verloop (Masking > Radial Gradient). Klik en sleep om een cirkel of ovaal rond je onderwerp te tekenen. Vervolgens kun je binnen de selectie aanpassingen doen, zoals het verhogen van de belichting of het verzachten van de achtergrond. Je kunt ook de optie "Binnen of Buiten" selecteren om te bepalen of je aanpassingen binnen of buiten de cirkel wilt toepassen.

Bereikmaskers: nauwkeurige selectie op basis van kleur of luminantie

Bereikmaskers in Adobe Lightroom bieden een nog specifiekere manier om delen van je foto te selecteren op basis van kleur of luminantie (helderheid). Hiermee kun je bijvoorbeeld alleen de blauwe delen van een foto aanpassen, zoals de lucht, of enkel de helderste gedeelten. Dit kan nuttig zijn wanneer je selectief kleuren wilt versterken of bijvoorbeeld alleen de schaduwen wilt oplichten zonder de rest van de foto te beïnvloeden.

Je kunt Bereikmaskers gebruiken in combinatie met het Penseel, Lineair verloop, of Radiaal verloop. Om een bereikmasker toe te passen, selecteer eerst een van de maskertools en kies vervolgens in het maskergebied voor Bereikmasker (Range Mask). Je kunt dan kiezen uit Kleur (Color) of Luminantie (Luminance). Hiermee selecteer je bijvoorbeeld alleen een bepaalde kleur in het geverfde gebied, of alleen de lichtste delen van de foto.

Automatisch maskeren: tijd besparen bij complexe selecties

Een andere handige functie binnen Adobe Lightroom is de optie Automatisch maskeren (Auto Mask). Dit helpt je bij het nauwkeurig selecteren van randen en objecten zonder dat je buiten de lijnen hoeft te kleuren. Dit werkt vooral goed in combinatie met het Penseel en is ideaal wanneer je bijvoorbeeld een gebouw wilt selecteren zonder de lucht eromheen te beïnvloeden. Automatisch maskeren zorgt ervoor dat je selecties netjes binnen de randen blijven, wat je tijd bespaart bij het werken aan complexe vormen.

Je kunt Automatisch maskeren inschakelen door het penseel te selecteren en vervolgens onder de penseelinstellingen de optie "Automatisch maskeren" aan te vinken.

Gebruik van AI maskeren in de laatste versie van Lightroom

In de laatste versie van Adobe Lightroom is er ook een krachtige AI-gebaseerde maskeringsoptie toegevoegd. Hiermee kun je automatisch onderwerpen of de lucht in je foto selecteren. Deze tool is ideaal wanneer je snel verbeteringen wilt aanbrengen zonder handmatig te selecteren. Denk hierbij aan het benadrukken van een persoon in een portret, of het optimaliseren van de lucht in een landschap voor meer dramatisch effect.

Ga naar Maskeren > Onderwerp selecteren (Masking > Select Subject) of Maskeren > Lucht selecteren (Masking > Select Sky). Lightroom gebruikt AI om deze delen nauwkeurig te detecteren, zodat je eenvoudig bijvoorbeeld de belichting en het contrast van de lucht kunt aanpassen, of een onderwerp helderder kunt maken.